RvA no. RA/20-08

Met verwijzing naar uw adviesverzoek d.d. 12 mei 2008 om het oordeel van de Raad van Advies inzake bovengenoemd onderwerp en de behandeling hiervan in de vergadering van de Raad van Advies d.d. 7 juli 2008, bericht de Raad u als volgt.

De ontwerp-Iandsverordening tot wIJziging van de Landsverordening tot vaststelling van de Begroting van de Nederlandse Antillen voor het dienstjaar 2008 strekt, volgens de considerans, er toe de Landsverordening tot vaststelling van de Begroting van de Nederlandse Antillen voor het dienstjaar 2008 te wijzigen. De volgende omstandigheden hebben, zoals aangegeven in de considerans, tot gevolg gehad dat voormelde wijziging moet worden tot stand gebracht.

Bij het bepalen van de rentelastnorm en de overname van de schulden door Nederland moet worden uitgegaan van de collectieve sector. Dit heeft gevolgen voor de relevante inkomsten bij het bepalen van de rentelastnorm per eind 2005 welke de schuldovername bepaalt. Het voorgaande impliceert dat de onderlinge schulden van de eenheden behorende tot de collectieve sector van het Land niet door Nederland worden overgenomen. Ook de omstandigheid dat de voorbereiding van de algemene maatregel van Rijksbestuur betreffende het financieel toezicht vertraging heeft opgelopen, waardoor de schuldovername later zal aanvangen, heeft tot voormelde wijziging geleid.

Bestudering van het onderhavige ontwerp en de bijbehorende memorie van toelichting alsmede de overige bij het adviesverzoek gevoegde stukken geeft de Raad aanleiding tot het maken van de navolgende opmerkingen.

Algemeen

Uit de door de Raad aangeboden stukken begrijpt de Raad dat de strekking van de onderhavige ontwerp-Iandsverordening als volgt is.

In de Landsverordening tot vaststelling van de Begroting van de Nederlandse Antillen voor het dienstjaar 2008 (Begroting 2008) is rekening gehouden met de in de Slotverklaring van 2 november 2006 van het bestuurlijk overleg van Nederland, het land de Nederlandse Antillen en de eilandgebieden Curaçao en Sint Maarten (Slotverklaring van 2 november 2006) gemaakte afspraken. In de Begroting 2008 was aangenomen dat reeds vroeg in het jaar 2008 de overname van de schulden door Nederland zou aanvangen, zodat in het jaar 2008 de rentelasten boven het niveau van de rentelastnorm per 31 december 2005, alsook de aflossingen, integraal door Nederland zouden worden gedragen. In de Begroting 2008 was voorts uitgegaan van een enge definitie van de overheid bij het bepalen van de rentelastnorm en de overname van de schulden door Nederland, zoals overeengekomen in de Slotverklaring van 2 november 2006.

De ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan na de vaststelling van de Begroting 2008 hebben tot gevolg gehad dat de Begroting 2008, kort samengevat, dient te worden aangepast om de volgende redenen.

1. De gevolgen van het hanteren van de collectieve sector van het Land als uitgangspunt in plaats van de enge definitie van overheid bij het bepalen van de rentelastnorm en de schulden die door Nederland zullen worden overgenomen, moeten worden ondervangen. Binnen dit kader worden tot de collectieve sector van het Land gerekend de fondsen welke beheerd worden door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Algemeen Fonds Algemene Verzekering Bijzondere Ziektekosten, bedoeld in artikel 18, eerste lid, van de Landsverordening algemene verzekering bijzondere ziektekosten (P.B. 1996, no. 211) (het fonds AVBZ).
2. Er moet rekening worden gehouden met de omstandigheid dat het Besluit tijdelijk financieel toezicht Nederlandse Antillen, Curaçao en Sint Maarten pas op 1 november 2008 in werking zal treden met als gevolg dat pas tegen het einde van het jaar 2008 de overname door Nederland van de schuldendienst van het Land zal kunnen aanvangen. Dit heeft tot gevolg dat tot dan de vervallende leningen geherfinancierd moeten worden en de rentelasten gefinancierd. Deze gevolgen van de opgelopen vertraging in het tot stand brengen van het hogeraangehaalde besluit moeten worden ondervangen.

Als gevolg van het voorgaande moet het financieringskader, opgenomen in de Begroting 2008, worden aangepast. Om te voorkomen dat het begrotingssaldo verslechtert, zullen de meevallers in de fiscale sfeer welke thans in het jaar 2008 worden verwacht, worden ingezet. Ook zal voor de periode 2009-2011 de reservedotatie die in de Begroting 2008 was opgevoerd, in het jaar 2008 worden ingezet. In verband hiermee zijn mutaties op de gewone dienst en de kapitaaldienst van de Begroting 2008 in de onderhavige ontwerplandsverordening gemaakt. Deze mutaties zijn geconcentreerd in het Ministerie van Financiën.

Inhoudelijke en wetstechnische opmerkingen

Het ontwerp

In artikel 2, eerste lid, van de onderhavige ontwerp-Iandsverordening wordt het leningenplafond voor het jaar 2008 op NAF. 3.550 miljoen vastgesteld. Dit bedrag is NAF. 515 miljoen hoger dan het bedrag genoemd in de Begroting 2008. Dit houdt verband met het te verwachten bruto schuldbedrag op het eind van het jaar 2008. Het bruto schuldbedrag dat per eind van het jaar 2008 wordt verwacht, is circa NAF. 60 miljoen hoger. Uitgaande van herfinanciering van vervallende leningen zal naar de mening van de Raad bij een tekort van NAF. 123 miljoen de uitstaande schuld met dit bedrag toenemen. Rekening houdende met tegenvallers bij de herfinanciering van de schuld van maximaal NAF. 75 miljoen zal het leningenplafond hoogstens met circa NAF. 200 miljoen, zijnde de som van de twee laatstgenoemde bedragen, moeten stijgen. Voor de Raad is het niet duidelijk waarom het leningenplafond met meer dan circa NAF. 200 miljoen, in casu met NAF. 515 miljoen, is verhoogd.

De Raad geeft de regering in overweging om in de toelichting op artikel 2 van de onderhavige ontwerp-Iandsverordening aan te geven hoe de regering aan een verhoging van het leningenplafond met NAF. 515 miljoen is gekomen.

In artikel 2, tweede en derde lid, van de onderhavige ontwerp-Iandsverordening wordt verwezen naar de in P.B. 1977, no. 141 afgekondigde landsverordening. In het derde lid is de benaming van bedoelde landsverordening niet juist aangehaald; "ANG 20.000.000,-" dient vervangen te worden door"f. 20.000.000,–".

Verder merkt de Raad op dat de indeling van de begroting in de ontwerp-Iandsverordening niet geheel overeenkomt met de indeling in de vastgestelde begroting. Dit blijkt uit de omstandigheid dat de Raad van Advies in de onderhavige ontwerp-Iandsverordening niet in het hoofdstuk Staatsorganen is genoemd. De Raad geeft de regering in overweging de ontwerp-Iandsverordening aan te passen.

De memorie van toelichting

In de toelichting op artikel 2 verwijst de regering naar artikel 132, eerste lid, van de Staatsregeling van de Nederlandse Antillen (Staatsregeling). Verder wordt door de regering gesteld dat in uitvoering van laatstgenoemd artikel in artikel 2 van de onderhavige landsverordening het leningenplafond wordt bepaald.

Ten overvloede merkt de Raad op dat het bepaalde in artikel 2 van de onderhavige ontwerp-Iandsverordening niet uitsluit dat met inachtneming van artikel 132, eerste lid, van de Staatsregeling voor iedere geldlening een aparte landsverordening vereist is. De desbetreffende landsverordening maakt de regering telkens bevoegd tot het afsluiten van een privaatrechtelijke leningsovereenkomst in een specifiek geval. Een landsverordening gebaseerd op artikel 132, eerste lid, van de Staatsregeling mag immers geen begrotingslandsverordening zijn.

De Raad heeft voor het overige geen opmerkingen.

Concluderend geeft de Raad de regering in overweging de ontwerp-Iandsverordening bij de Staten in te dienen, nadat met vorenstaande opmerkingen rekening zal zijn gehouden.

Willemstad, 11 juli 2008