Adviezen
RvA no. RA/21-18-LB
Uitgebracht op : 22/05/2018
Publicatie datum: 08/06/2018
Ontwerplandsbesluit, houdende algemene maatregelen, strekkende tot het tijdelijk van toepassing verklaren van de algemene bepalingen van de Verordening van de 9de juni 1921, houdende bepalingen ter bestrijding van besmettelijke ziekten op tuberculose
(zaaknummer 2018/019685)
Advies: Met verwijzing naar uw adviesverzoek d.d. 18 mei 2018, ontvangen d.d. 21 mei 2018, om het oordeel van de Raad van Advies inzake bovengenoemd onderwerp, bericht de Raad u als volgt.
I. Algemeen
In artikel 4, eerste lid, van de Verordening van de 9de juni 1921, houdende bepalingen ter bestrijding van besmettelijke ziekten worden de besmettelijke ziekten limitatief opgesomd waarop genoemde landsverordening van toepassing is. Deze landsverordening biedt de mogelijkheid om bij landsbesluit, houdende algemene maatregelen, tijdelijk genoemde landsverordening van toepassing te verklaren op andere besmettelijke ziekten. In het onderhavige ontwerplandsbesluit, houdende algemene maatregelen, (hierna: ontwerp) wordt gebruik gemaakt van deze mogelijkheid om de algemene bepalingen van de Verordening van de 9de juni 1921, houdende bepalingen ter bestrijding van besmettelijke ziekten tijdelijk van toepassing te verklaren op de besmettelijke ziekte tuberculose.
Geconstateerd wordt dat met de procedure voor de vaststelling van een landsbesluit, houdende algemene maatregelen, enige tijd gemoeid is. In het kader van de bescherming van de volksgezondheid is het echter noodzakelijk dat snel maatregelen, die een wettelijke grondslag moeten hebben, genomen kunnen worden.
Om deze reden beveelt de Raad aan de regering om binnen afzienbare tijd na te laten gaan met welke besmettelijke ziekten de opsomming in artikel 4, eerste lid, van de Verordening van de 9de juni 1921, houdende bepalingen ter bestrijding van besmettelijke ziekten aangevuld moet worden. Ook wordt aanbevolen voornoemde landsverordening waar nodig te moderniseren.
II. Terugwerkende kracht en de verdragsrechtelijke principes
In artikel 2 van het ontwerp wordt aan het onderhavige landsbesluit terugwerkende kracht verleend tot en met 11 mei 2018. Volgens de nota van toelichting behorende bij het ontwerp (voorlaatste tekstblok op pagina 3) is hiervoor gekozen zodat per direct de noodzakelijke maatregelen getroffen kunnen worden. Op basis van de Verordening van de 9de juni 1921, houdende bepalingen ter bestrijding van besmettelijke ziekten kunnen een reeks van uiteenlopende maatregelen getroffen worden. Het karakter van enkele van deze maatregelen leidt ertoe dat de maatregelen niet zonder een wettelijke grondslag genomen kunnen worden, noch achteraf gelegaliseerd kunnen worden. Als voorbeeld wordt verwezen naar:
– de artikelen 5, derde lid, en 6, tweede lid, van voornoemde landsverordening waarin de bevoegdheid van de politie is opgenomen om de in die artikelen genoemde plaatsen te sluiten (bestuursdwang);
– de artikelen 5, eerste, tweede, vierde en vijfde lid, van voornoemde landsverordening waarin de bevoegdheid van een aangewezen geneeskundige om zieken voor verpleging af te zonderen (isolatie) is opgenomen. Deze laatste bevoegdheid kan slechts zonder een wettelijke grondslag worden uitgeoefend indien de zieke toestemming daarvoor heeft gegeven. Indien in de periode voorafgaande aan de inwerkingtreding van het onderhavige landsbesluit met toepassing van laatstgenoemde artikelonderdelen is overgegaan tot gedwongen opname en verpleging van zieken zonder hun toestemming dan kan in die gevallen sprake zijn van het maken van inbreuk op hun grondrechten, zoals het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer (“privacy”), het recht gevrijwaard te blijven van handelingen die de integriteit van het menselijk lichaam aantasten en het recht op bewegingsvrijheid[1].
Bovendien kan uit het bepaalde in artikel 17 van de Staatsregeling van Curaçao worden opgemaakt dat vrijheidsontneming ter voorkoming van de verspreiding van besmettelijke ziekten niet toelaatbaar is indien dit niet gebaseerd is op een rechterlijk bevel. Daarbij dient de bij of krachtens landsverordening voorgeschreven procedure te worden doorlopen.
De Raad adviseert de regering artikel 2 van het ontwerp zodanig aan te passen dat duidelijk is dat geen terugwerkende kracht aan de uitoefening van bovengenoemde bevoegdheden verleend wordt. Ook wordt geadviseerd bij de uitvoering van het onderhavige landsbesluit de verdragsprincipes die in dit verband bestaan in acht te nemen.
III. Inhoudelijke opmerking
Ingevolge artikel 1 van het ontwerp worden de algemene bepalingen van de Verordening van de 9de juni 1921, houdende bepalingen ter bestrijding van besmettelijke ziekten van toepassing verklaard op de ziekte tuberculose. De in dit artikel genoemde term “algemene bepalingen” is voor de Raad onduidelijk. In voornoemde landsverordening is een hoofdstuk “Algemene bepalingen” opgenomen. Ook is in het Hoofstuk “Bijzondere bepalingen” van genoemde landsverordening een paragraaf “Van maatregelen tegen tuberculose” opgenomen.
De Raad adviseert de regering in artikel 1 van het ontwerp te specificeren welke bepalingen van voornoemde landsverordening van toepassing zijn op tuberculose.
IV. Opmerkingen van wetstechnische en redactionele aard
Opmerkingen van wetstechnische en redactionele aard zijn in een bijlage bij dit advies opgenomen en worden geacht hiervan integraal onderdeel uit te maken.
Concluderend geeft de Raad van Advies de regering in overweging conform de in het ontwerplandsbesluit, houdende algemene maatregelen, opgenomen voorstellen te besluiten, nadat met het vorenstaande rekening is gehouden.
Willemstad, 22 mei 2018
de Ondervoorzitter, de Secretaris,
____________________ _____________________
mevr. mr. L. M. Dindial mevr. mr. C. M. Raphaëla
Bijlage behorende bij het advies van de Raad van Advies, RvA no. RA/21-18-LB
De nota van toelichting heeft wetstechnische en redactionele onvolkomenheden. De Raad noemt het volgende.
De nota van toelichting
Pagina 3
Op pagina 2 van de nota van toelichting zijn twee onderdelen opgenomen die beiden voorzien zijn van een opschrift, namelijk “ Financiële gevolgen” en “Advies Raad van Advies”. Voorgesteld wordt het eerste onderdeel van de nota van toelichting dat op pagina 3 aanvangt van een opschrift te voorzien.
Pagina 4
Voorgesteld wordt in de eerste volzin na “financiële gevolgen” de woorden “van het Land” in te voegen.
Voorgesteld wordt na “het Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur” het woord “budgetneutraal” in te voegen.
[1] Zie in dit verband artikel 12 van de Staatsregeling van Curaçao (hierna: Staatsregeling), artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (hierna: EVRM), artikel 17 van de Staatsregeling en artikel 5 van het EVRM.